Jakie są najczęstsze choroby jamy ustnej?

Jama ustna stanowi pierwszy odcinek układów: oddechowego i trawiennego – jest to ich wspólna część. Można powiedzieć, że są to swego rodzaju „wrota” do wnętrza naszego organizmu, przez które mogą przedostawać się różnego rodzaju drobnoustroje chorobotwórcze. Mimo wielu mechanizmów obronnych, wykształconych na drodze ewolucji, jama ustna również może czasami być miejscem dotkliwych infekcji. Które z nich pojawiają się najczęściej?

Próchnica

Jednym z najpopularniejszych schorzeń umiejscowionych w jamie ustnej bez wątpienia jest próchnica. Cierpi na nią ogromna liczba naszych rodaków, głównie z powodu nieprzestrzegania podstawowych zasad higieny jamy ustnej, ale również nieodpowiedniej, ubogiej w niektóre składniki odżywcze diety, już od najmłodszych lat. Stwarza to idealne warunki do nadmiernego rozmnażania bakterii, takich jak S. salivarius, S. mitior oraz S. sanguis, które to poprzez metabolizowanie cukrów dostarczonych wraz z pożywieniem, wytwarzają mocny kwas, uszkadzający szkliwo zębów. Pozbawiony naturalnej ochrony ząb staje się podatny na wnikanie bakterii w jego głąb (do systemu naczyń krwionośnych), co może nieść zagrożenie dla innych narządów, nawet bardzo oddalonych. Dość częste są na przykład stany zapalne mięśnia sercowego, spowodowane właśnie zaniechaniem leczenia próchnicy, jako pierwotnego ogniska infekcji.

Zapalenie krtani

Infekcje jamy ustnej mogą również szybko przenosić się do niższych partii górnych dróg oddechowych, takich jak na przykład krtań. Zapalenie krtani rozpoznawane jest dość późno, bowiem początkowe objawy przypominają zwykłe przeziębienie, przez co często zostają przez nas zlekceważone. Należą do nich m.in. suchość w ustach, chrypka oraz delikatna zmiana barwy głosu. W późniejszym okresie pojawiają się trudności z przełykaniem, łaskotanie i wreszcie ból; może również dojść do całkowitej utraty głosu. Jeśli objawy pojawiły się po raz pierwszy, to mamy do czynienia z zapaleniem ostrym, spowodowanym najczęściej przez bakterie i wirusy. Wówczas podstawą leczenia jest przyjmowanie leków przeciwbakteryjnych lub przeciwwirusowych, łagodzenie bólu poprzez inhalacje i zażywanie specjalnych leków, a także mniej intensywna eksploatacja strun głosowych. Niektóre grupy społeczne, np. palacze lub alkoholicy, ale również osoby nadużywające głosu, narażone są na przewlekłe stany zapalne. Ryzyko zachorowania jest szczególnie duże, jeśli kilka niekorzystnych czynników występuje jednocześnie. W takim wypadku lecznicze należy rozpocząć od całkowitej eliminacji szkodliwego czynnika – papierosów, alkoholu lub nadmiernej emisji głosu.

Aftozy

Podstawowym objawem aftoz są bolesne, zapalne wykwity na błonie śluzowej, głównie warg, języka i policzków. Zwykle nieprzekraczające średnicy kilku milimetrów, dają dokuczliwe objawy takie jak pieczenie i intensywny ból. W zaawansowanych przypadkach może też pojawić się gorączka oraz powiększenie okolicznych węzłów chłonnych. Leczenie aft polega głównie na stosowaniu leków przeciwbólowych oraz na robieniu płukanek solnych, które mają antyseptyczne działanie.